Τα Βότανα....Η ΡΙΓΑΝΗ

Ρίγανη και το βασίλειο αυτής η Μεσόγειος και η Ελλάδα.

Περίπου το 75% των ειδών της βρίσκονται στην ανατολική περιοχή της μεσογείου και ελάχιστα στη δυτική.Η ονομασία origanum προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «όρος» που σημαίνει βουνό και «γάνυμαι» που σημαίνει χαίρομαι, λαμπρύνομαι.
Οι αρχαίοι Έλληνες, χρησιμοποιούσαν τη ρίγανη για τη θεραπεία των ματιών. Έτσι προκύπτει η άλλη εκδοχή της ονομασίας απότο «οράν» που σημαίνει βλέπω και «γάνυμαι» που σημαίνει γίνομαι λαμπερός,
φωτεινός, χαίρομαι. Έβλεπαν το φως τους, άρα χαιρόντουσαν."

Αυτό το πολυετές αρωματικό χόρτο το ευρύτατα διαδεδομένο σε όλους τους ξερότοπους της Ελλάδας, αυτοφυές, στα πιο άνυδρα και ανεμοδαρμένα βουνά και νησιά της χώρας μας, από την Κρήτη, στη Μακεδονία, στην Πελοπόννησο εκεί ψηλά στον Ταύγετο και στον Πάρνωνα, στα περισσότερα νησιά μας.

Το μόνο που δεν αρέσει στο σκληραγωγημένο αυτό φυτό είναι οι αμμουδερές παραλίες και οι βάλτοι ποτέ μα ποτέ δεν θα τη βρούμε σε αυτές τις περιοχές, θα τη συναντήσουμε όμως σε μέρη άγονα και άνυδρα και ενώ αγαπάει υπερβολικά τον ήλιο θα τη βρούμε να αντέχει και σε θερμοκρασίες χαμηλές ακόμα και σε μείον 25 βαθμούς.

Άγρια Ελληνική ρίγανη γνωστή εδώ και χιλιάδες-χιλιάδες χρόνια, η καλύτερη στον κόσμο.
Στην Αρχαία Ελλάδα τη συναντάμε να είναι σύμβολο χαράς και ευτυχίας καθώς τα γαμήλια στεφάνια συνήθιζαν να περιέχουν και κλαδιά ρίγανης αλλά και σαν καρύκευμα στην μαγειρική και σαν ένα από τα βασικότερα και ισχυρότερα ιάματα.

Σήμερα κατόπιν πάρα-πάρα πολλών ερευνών από διάφορα πανεπιστήμια έχει αποδειχθεί ότι:
πνευμονία, βρογχικά, γρίπη, κρυώματα, βήχας. τροφικές δηλητηριάσεις, βακτήρια ανθεκτικά σε αντιβιοτικά και πολλά άλλα...όλα δειλιάζουν μπροστά στην ρίγανη των βουνών μας, στη ρίγανη της Ελληνικής γης.

Έχει αποδειχθεί σε εργαστηριακές δοκιμές ότι τα “μικρόβια” που προκαλούν κοινές ασθένειες δε αντέχουν στο πέρασμά της, ακόμα και ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στελέχη μεταλλαγμένων βακτηρίων δεν έχουν καμία άμυνα απέναντι στη ρίγανη.

Οι ιδιότητες της πολλές:

αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές, θεραπευτικές, επουλωτικές, τονωτικές, χωνευτικές, εφιδρωτικές, αντιβηχικές, αντιδιαρροϊκές, αντισηπτικές, αντιφυσητικές, εμμηναγωγές, αντιαιμορραγικές, διουρητικές, αναλγητικές, αντι-καρκινογόνες, αντιμυκητιασικές, αντιβακτηριακές, αντιρευματικές. αντιπαρασιτικές, αποχρεμπτικές, ισχυρές αντιϊικές, αντι-αθηροσκληρωτικές, διευκολύνει την πέψη και ανοίγει την όρεξη, διεγερτική της μήτρας για αυτό δεν χορηγείτε ποτέ σε εγκύους

Τι είναι αυτό που τις δίνει όλες αυτές τις θαυμαστές ιδιότητες;
Τι είναι αυτό που κάνει τη ρίγανη να είναι ένα τόσο σημαντικό βότανο;
Ποια είναι τα συστατικά με τόσο μεγάλη βιολογική δράση;

Το αιθέριο έλαιό της.

Το αιθέριο έλαιό της με το πλήθος των σπουδαίων ουσιών που περιέχει, η ξερή ρίγανη περιέχει 3 έως 5% αιθέριο έλαιο σε μερικές δε περιοχές μπορεί να φτάσει και να περάσει το 7% και αυτό συμβαίνει μόνο σε περιοχές της Ελλάδας.
Οι εξαιρετικά μεγάλες αυτές τιμές βρέθηκαν στην Κρήτη, στην Αμοργό, στο Γύθειο και στη χερσόνησο του Αθου.
Τέτοιες υψηλές τιμές δεν έχουν βρεθεί σε κανένα άλλο είδος ρίγανης.
Το αιθέριο έλαιο λοιπόν της ρίγανης περιέχει δύο κύριες ουσίες στις οποίες αποδίδονται οι βιολογικές ισχυρές της δράσεις και αυτές είναι
~~η καρβακρόλη 5-isopropyl-o-cresol, 5-isopropyl-2-methylphenol – C10H13OH και
~~η θυμόλη (6-isopropyl-m-cresol – C10H14O)

Αυτές οι δυο φαινολικές ενώσεις δρουν με συνέργεια δηλ συνδιαστικά επιπλέον σε μικρότερες ποσότητες ανιχνεύονται πολλές ακόμα ουσίες.

Στη ρίγανή μας βρίσκουμε επίσης σίδηρο και μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C

Η ρίγανη είναι ένα από τα βότανα με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C. (565 mg %)
Στη ρίγανη εντοπίζουμε και ένα άλλο ενδιαφέρον γεγονός παρ όλες τις διαφορές που παρατηρούμε λόγω εποχικής και λόγω γεωγραφικής θέσης στη σύσταση της, το άθροισμα των συστατικών της – catvacrol + thymol + p-cymene + y-terpinene – παραμένει πάντα σταθερό.

Αυτό το αξιοθαύμαστο γεγονός προσδίδει στη ρίγανη- Origanum vulgare ssp. hirtum -μια αξιοθαύμαστη σταθερότητα.

Ας δούμε τώρα πως και που χρησιμοποιούμε την ρίγανη

Τη χρησιμοποιούμε εσωτερικά:
~~με τη μορφή εγχυμάτων για την υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση
~~με τη μορφή εγχυμάτων για την ατονία των εντέρων
~~με τη μορφή εγχυμάτων για την όρεξη και για να διευκολύνουμε την πέψη
~~με τη μορφή εγχυμάτων σαν ηρεμιστικό για το νευρικό σύστημα
~~με τη μορφή εγχυμάτων για τις γυναικολογικές ασθένειες π.χ σαν εμμηναγωγό στα επώδυνα έμμηνα ή στην εμμηνόπαυση
για την οξεία και χρόνια βρογχίτιδα σαν αποχρεμπτικό για το βήχα
για την βελτίωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος
για την πνευμονία
για την δύσπνοια και τη φυματίωση των πνευμόνων
για την γρίπη
για το κρυολόγημα
για το βήχα
~~για τον πονόλαιμο-λόγω των θεραπευτικών και επουλωτικών ιδιοτήτων της χρησιμοποιούμε τη ρίγανη με τη μορφή γαργάρας για τις φλεγμονές και τα έλκη της κοιλότητας του στόματος και των αμυγδαλών~~
για την ιγμορίτιδα
για την ακμή
για το έκζεμα
για τις αλλεργίες
για το άσθμα
για τον έρπη
για την ψωρίαση
για την αρθρίτιδα
για τις αυτοάνοσες διαταραχές
για την κακή αναπνοή
για τις λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης
για τις λοιμώξεις από Candida
για την κολίτιδα
για την νόσο του Crohn
για τον δάγκειο πυρετό
για την ωταλγία
για την κόπωση
για την τροφική δηλητηρίαση
για την γαστρίτιδα
για την ευεργετική (σπασμολυτική, αντιδιαρροϊκή) δράση της στις ασθένειες των εντέρων και σε περιπτώσεις που συνοδεύονται με δυσκοιλιότητα και τυμπανισμό
για τους σπαστικούς πόνους στο στομάχι και έντερα, στις ασθένειες των εντέρων και των χοληφόρων οδών
για την δυσπεψία
για την σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου
για την λοίμωξη των νεφρών
για την διαταραχές του προστάτη
για την λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

Με τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος ή της γρίπης τοποθετούμε μερικές σταγόνες ριγανέλαιο σε ένα χαρτομάντιλο ή σε λίγο βαμβάκι το οποίο βάζουμε δίπλα στο μαξιλάρι μας για να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση της μύτης

Χρησιμοποιούμε τη ρίγανη εξωτερικά με μορφή εμπλάστρων ή με πλυσίματα ή με την μορφή λαδιού για:

ακμή
κοψίματα
μώλωπες
φλεβίτιδα
αρθρίτιδα
εγκαύματα
πόνος στους μυς και στους τένοντες
πόνος στην πλάτη
κεφαλαλγίες
πονόδοντος
προβλήματα των ούλων
έκζεμα
ψωρίαση
το γνωστό μας πόδι του αθλητή
μυρμηγκιές
τσιμπήματα εντόμων
έρπης
πιτυρίδα
σμηγματόρροια
πληγές του δέρματος

Μπορούμε να πλύνουμε με έγχυμα ρίγανης
πληγές
έκζεμα
περιοχές με φαγούρα
καλόγερους και
πυώδη σπυριά

Το ριγανέλαιο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε αυτούσιο στο δέρμα με προσοχή ή διαλυμένο σε ελαιόλαδο σε μιά αναλογία ένα ( 1 ) προς πέντε ( 5 ) όταν πρόκειται για μεγάλες περιοχές ή για περιοχές του δέρματος με πληγές.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της ρίγανης είναι οι ισχυρότατες αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει έτσι όταν προστίθεται σε τρόφιμα τα προστατεύει από την οξείδωση και τον οργανισμό μας από τις νιτροζαμίνες οι οποίες είναι καρκινογόνες ουσίες και για άλλη μιά φορά βλέπουμε πόσο δίκιο είχαν οι παλιές μαγείρισσες που ειδικά το κρέας που επρόκειτο να ψήσουν το μαρινάριζαν με ρίγανη και δεντρολίβανο.

Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες της ρίγανης, του δεντρολίβανου, του δυόσμου, του φασκόμηλου, βότανα τα οποία
συνήθως χρησιμοποιούμε για να μαρινάρουμε τα κρέατα, αποδίδονται στα φλαβονοειδή.
Μελέτες που έχουν γίνει έχουν διαπιστώσει ότι:
~~η προσθήκη ρίγανης στο ελαιόλαδο ενισχύει την ήδη ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση~~

“Οι δύο βασικές ουσίες που δίνουν στη ρίγανη τις αντισηπτικές της ιδιότητες είναι η καρβακρόλη και η θυμόλη.

Γι’ αυτό και το ριγανέλαιο είναι καλό ακόμη και για τους μύκητες των νυχιών. Υπάρχει όμως κάτι πολύ πιο σοβαρό σχετικά με τη ρίγανη, πέρα από τις γνωστές της καλές ιδιότητες σε ό,τι έχει σχέση με τα αναπνευστικά προβλήματα και τις διάρροιες.

Το αναπτύσσει στο βιβλίο του «Η Χημεία στο πιάτο» και ο ομότιμος καθηγητής της Οργανικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Βάρβογλης.

Ξεκινώντας από το καφεϊκό οξύ, που είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, γίνεται η παρατήρηση ότι, αν και το όνομά του τείνει να μας παρασύρει να πιστέψουμε το αντίθετο, δεν υπάρχει μόνο στον καφέ αλλά και σε άλλα τρόφιμα.

Σε αχλάδια, ελιές, σταφύλια, θυμάρι, βασιλικό και στη ρίγανη.

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Ειδικά η ρίγανη περιέχει ένα παράγωγό του, το ροσμαρινικό οξύ, με ισχυρότατο αντιοξειδωτικό χαρακτήρα.

Σε ένα από τα πειράματα διαπιστώθηκε ότι καταστέλλει την παραγωγή από τον μύκητα Aspergillus Flavus των καρκινογόνων μεταβολιτών του, των αφλατοξινών, σε ποσοστό 95%.

Σήμερα θεωρείται από τις πλέον αξιόλογες αντικαρκινικές ουσίες που απαντούν στις τροφές, με ισχυρή παρεμπόδιση της ηπατικής μετάστασης».

Όπως μου είχε πει κάποτε μια φαρμακοποιός, η ρίγανη είναι εξαιρετικό φάρμακο αλλά δυστυχώς είναι και πολύ φθηνή για να ενδιαφέρει τις φαρμακευτικές εταιρείες”
ΠΗΓΗ: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Τα βότανα...Η ΡΙΓΑΝΗ

ΡΙΓΑΝΗ

Η Ρίγανη είναι ένα πολυετές αρωματικό χόρτο, ευρύτατα διαδεδομένο, σε ξερότοπους σ’ όλη την Ελλάδα.
Είναι γνωστό επίσης και με τα ονόματα: ριάνο, ρούανο, ρούβανο κ.ά.
Είναι φυτό, ανθεκτικό στο κρύο, με ρίζες ξαπλωμένες οριζόντια και όρθιο, τετραγωνικό και χνουδωτό βλαστό, που φτάνει ύψος από 0,30-0,80 μ.
Τα φύλλα της έχουν αυγοειδή σχήμα, τοποθετημένα αντίθετα και μικρά λευκό-ρόδινα άνθη που βγαίνουν στην κορυφή των βλαστών.
Θέλει ηλιόλουστα εδάφη με καλή αποστράγγιση, πολλαπλασιάζεται με σπόρους και με χωρισμό του φυτού την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Η Ρίγανη χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια σαν καρύκευμα στην μαγειρική και για φαρμακευτικούς σκοπούς.
Παλιά εθεωρείτο σαν το χόρτο που προφύλασσε από τα κακά πνεύματα και από την μαγεία.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σημειώσεις του άραβα ιατρού Αβικέντα (980 – 1037) για τη Ρίγανη:
"διώχνει κάθε λογής υγρό από τους πνεύμονες, υπό μορφή τσαγιού,- καπνίζοντας τη και με εντοκολπική χρήση, βοηθάει στα γυναικολογικά προβλήματα, δυσμηνόρροια, επώδυνα έμμηνα και αιμορραγίες,- αποβάλλει το έμβρυο και είναι χρήσιμη για τη στενοχώρια και αδιαθεσία".

Η χημική σύνθεση της Ρίγανης είναι πλούσια.
Στο επίγειο μέρος της περιέχει στυπτικές και βαφικές (χρωστικές) ουσίες, συγκριτικά μεγάλο ποσοστό αιθέριου ελαίου (μέχρι 1,2 %) το οποίο περιέχει φενόλες (θυμόλη (thymol) και carvacrol), πικρές ουσίες, πτητικές ουσίες (μέχρι 15 %) κ.ά.
Η Ρίγανη ανήκει στα φυτά με το μεγαλύτερο περιεχόμενο βιταμίνης C. (565 mg %)


ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΗΓΑΝΗΣ

Η Ρίγανη χρησιμοποιείται ευρέως στην επίσημη Ιατρική.
Υπό μορφή τσαγιών (αφεψημάτων) χρησιμοποιείται

~σαν σκεύασμα που ανοίγει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη
~σαν ηρεμιστικό μέσο για το νευρικό σύστημα.
~στην αϋπνία
~στα έλκη του στομάχου, οφειλόμενα στη ανεπάρκεια πεπτικών οξέων, ~στη γαστρική ατονία,
~στην αεροφαγία (λόξιγκα), μετεωρισμό,
~στις ασθένειες των χολοφόρων οδών.
~στην οξεία και χρόνια βρογχίτιδα και φυματίωση των πνευμόνων.
~αυξάνει την έκκριση των πεπτικών, βρογχικών και εφιδρωτικών αδένων
~έχει ευεργετική (σπασμολυτική, αντιδιαρροϊκή και αντιφυσώδες) δράση στις ασθένειες των εντέρων και σε περιπτώσεις που συνοδεύονται με δυσκοιλιότητα και τυμπανισμό.
~στην δύσπνοια
~σαν διουρητικό μέσο στις ασθένειες των νεφρών,
~στις ρευματικές παραμορφώσεις των αρθρώσεων και ποδάγρα, παράλληλα με κατάλληλη δίαιτα.
~σαν εμμηναγωγό στα επώδυνα έμμηνα
~στην εμμηνόπαυση
~στην αντιμετώπιση της υστερίας.
~στην υπέρταση
~στην αρτηριοσκλήρυνση
~στις φλεγμονές και έλκη της κοιλότητας του στόματος και αμυγδαλιών
(υπό μορφή γάργαρων) .

Οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα

Εξωτερικά χρησιμοποιείται υπό μορφή εμπλάστρων και για πλυσίματα στην αρθρίτιδα, μυϊκούς πόνους, ψύξεις και στραβολαίμιασμα, πλυσίματα των πληγών, έκζεμα, φαγούρα, καλόγερους και πυώδη σπυριά.

Στις έγκυες γυναίκες δεν πρέπει να χορηγείται η Ρίγανη.

Άρθρο απο την Εγκυκλοπαίδεια των Βοτάνων!

• Όταν αγοράζουμε ρίγανη, καλό είναι να διαλέγουμε κάποιο φυτό με ζωηρά πράσινα φύλλα και έντονο άρωμα.
• Για τη μαγειρική, το ιδανικό θα ήταν να προμηθευτούμε τα κλαδάκια με τις ρίζες τους και να τα διατηρούμε σε ποτήρια με νερό, όπως τα λουλούδια.
• Όταν αγοράζουμε κομμένη ρίγανη, τη διατηρούμε στο ψυγείο, σ’ ένα ποτήρι νερό και την καταναλώνουμε μέσα σε λίγες μέρες.
• Μπορούμε να την αποξηράνουμε ή να την καταψύξουμε. Θα χάσει λίγο το άρωμά της, αλλά θα είναι αρκετά γευστική.
• Για να βγάλει το άρωμά της τρίβουμε τα ξερά φύλλα με τα χέρια μας, πριν τα ρίξουμε στο φαγητό.
• Πλένουμε τη ρίγανη σε μια λεκάνη με κρύο νερό.Οι παλιοί σκούπιζαν τα φύλλα της με ένα βρεγμένο πανί.
• Η ρίγανη συνδυάζεται εξαιρετικά με φρέσκια ντομάτα, σκόρδο και βεβαίως με αγνό παρθένο ελαιόλαδο.
ΠΗΓΗ: ΣΚΑΪ ΒΙΒΛΙΟ

Τρόποι Αποξήρανσης
• Η συλλογή της καλύτερης ρίγανης γίνεται την περίοδο της πλήρους ανθοφορίας του φυτού.
• Συλλέγουμε εκτός από τα άνθη και όλα τα κλαδιά της - όλο το τμήμα του φυτού που βρίσκεται πάνω από το έδαφος.
• Δένουμε με μια κλωστή μικρά ματσάκια. Φροντίζουμε τα ματσάκια να είναι κρεμασμένα σε σκιερό και δροσερό δωμάτιο, έτσι ώστε να κρατήσει το άρωμά της.
• Όταν ξεραθεί πλήρως, τρίβουμε (και κοσκινίζουμε) τα κλαδάκια και τα ανθάκια.
Η τελική μορφή θα πρέπει να έχει ένα ζωντανό σκούρο πράσινο χρώμα, πλούσιο σε άρωμα. Η ρίγανη, που εμείς έχουμε αποξηράνει μπορεί να διατηρηθεί για χρόνια, αν αποθηκευτεί σε κλειστά βάζα και σε σκιερό μέρος.
ΠΗΓΗ: ΣΚΑΪ ΒΙΒΛΙΟ



Τρόπος παρασκευής ροφήματος ρήγανης:

Για αφέψημα: βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.

Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.

Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό).



Η Ρίγανη είναι ένα πολυετές, ποώδες, θαμνώδες φυτό.

Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους Ρίγανης νωρίς την Άνοιξη. Βάλτε τους σπόρους σε βάθος 1 με 1,5 εκατοστά. Ποτίστε μέχρι το χώμα να υγρανθεί. Κρατήστε το χώμα υγρό τους πρώτους μήνες. Στη συνέχεια, η Ρίγανη θα μπορέσει να αναπτυχθεί ακόμη και σε ξερικές συνθήκες όπως συμβαίνει στο φυσικό της περιβάλλον.
Για να διατηρήσετε έντονη τη γεύση και το άρωμα της Ρίγανης, θα πρέπει να αποφύγετε τα πολλά ποτίσματα και τη χρήση λιπασμάτων.
............................

Νερό: Χρειάζεται λίγο νερό, γι’ αυτό αυτοφύεται και σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές.
Χώμα: Από τις ρίζες της και το νερό παίρνει όλα τα απαραίτητα συστατικά. Φροντίζουμε να έχουμε το χώμα πάντα νωπό.
Ενδεχομένως μπορεί να χρειαστεί βιταμίνες για να γίνει ξανά πλούσιο σε συστατικά.

Ήλιος: Δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το φως του ήλιου. Βρείτε τη σωστή θέση που την κάνει ευτυχισμένη.

Αέρας: Η ρίγανη αναπνέει συνέχεια από τα φύλλα της. Φροντίστε να είναι καθαρά.

Μερικά μυστικά:
Για να παρατείνουμε τη διάρκεια της ζωής της καλό θα ήταν να ψαλιδίζουμε τα άνθη της. Όταν συλλέγουμε φύλλα για κατανάλωση είναι καλύτερα να κόβουμε τις κορυφές έτσι ώστε να αναπτύσσονται και οι πλάγιοι βλαστοί.